Artykuły weekendowe

Prawnicy ostrzegają

Polecanie znajomym filmików w Facebooku może stanowić łamanie prawa.

Komentuje Marcin Berlak, aplikant radcowski z poznańskiej kancelarii prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy Sp. k. specjalizujący się w zagadnieniach z zakresu ochrony danych osobowych oraz prawa własności intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia produktów informatycznych i obrotu nimi:

“Polecając linki do filmików lub zdjęć w portalach społecznościowych, można łamać prawo. Bywają one bowiem przedmiotem własności intelektualnej. Oznacza to, że nie można ich rozpowszechniać bez wcześniejszej zgody osoby posiadającej prawa autorskie. Internauta łamiący tę zasadę musi się liczyć z poważnymi konsekwencjami bezprawnego wykorzystania materiałów.

Zgodnie z badaniami Megapanel PBI/Gemius za czerwiec 2010 roku liczba użytkowników Facebooka w Polsce sięga 6,5 miliona. Wielu spośród nich zamieszcza na swoich profilach prywatnych i firmowych linki do filmików, zdjęć czy innych treści dostępnych w internecie. Niewielu jednak ma świadomość, że być może łamie w ten sposób prawo. Materiały te mogą stanowić bowiem własność intelektualną, a na skutek tego być objęte prawami autorskimi. Ich właściciel, czyli osoba uprawniona do rozporządzania nimi, ma prawo wystąpić do użytkownika rozpowszechniającego je bez zgody z odpowiednimi roszczeniami.

Portale społecznościowe są specyficznymi serwisami internetowymi, w przypadku których mamy do czynienia z utworami publikowanymi przede wszystkim przez użytkowników, ale też przez operatora zarządzającego portalem. W przypadku udostępniania filmów czy zdjęć przez użytkownika może dokonać tego autor tych materiałów lub osoba, której udzielił on licencji na ich rozpowszechnianie. Dokumentem normującym te kwestie jest zazwyczaj regulamin portalu.

Podstawową kwestią w przypadku rozpowszechniania utworów pochodzących z sieci jest posiadanie do nich praw autorskich lub licencji na ich publikację. Powszechną praktyką wśród operatorów portali społecznościowych jest zatem zamieszczanie w regulaminach specjalnych oświadczeń. Zgodnie z nimi użytkownik, publikując utwór (film, zdjęcie, treść) w serwisie, potwierdza, że dysponuje stosownymi prawami do niego. Jednocześnie udziela też najczęściej podwójnej licencji. Z jednej strony operatorowi na dalszą dystrybucję opublikowanych utworów, z drugiej – innym użytkownikom serwisu na korzystanie z nich we wskazany w regulaminie sposób. Akceptacja regulaminu (a tym samym oświadczenia) przez internautę jest przeważnie warunkiem koniecznym podczas zakładania profilu w portalu.

Jeśli użytkownik udostępni materiał, do którego nie ma prawa, wówczas odpowiedzialność ponosi zarówno on, jak i operator serwisu. Trzeba jednak pamiętać o tym, że  podmiot zarządzający portalem uniknie odpowiedzialności, jeśli zabroni dostępu do utworu innym użytkownikom. Może tego dokonać na podstawie urzędowego zawiadomienia lub wiarygodnej informacji o niezgodnym z prawem wykorzystaniu treści.

Jak wskazuje m.in. ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, osoba posiadająca prawa do danego utworu może wystąpić z roszczeniami do internauty, który bezprawnie go rozpowszechnia. Zaliczyć do nich można np. żądanie zaniechania udostępniania filmu czy zdjęcia, naprawienia szkody wyrządzonej poprzez ich publikację lub wydania uzyskanych w ten sposób korzyści”.